دست خالی ساکنان بافت تاریخی برای حفاظت/جهانی شدن نان و آب نمی‌شود
یزد- ساکنان بافت تاریخی هیچ تلاشی را برای حفاظت و حراست از این میراث ارزشمند دریغ نخواهند کرد اما عقیده دارند با دست خالی کار به جایی نمی‌رسد و تخصیص اعتبارات ویژه کارگشاست.
خبرگزاری مهر - گروه استان - سمیه گلابگیریان: مردم یزد در هیاهوی بازدید تیم ارزیابی یونسکو برای ثبت جهانی بافت تاریخی یزد، کوچه پس کوچه‌های آن را آب و جارو کردند تا به خارجی‌ها نشان دهند که این بافت زنده و پویا و آماده جهانی شدن است و ارزش آنها تنها به خشت و گلی نیست که روی هم چیده شده، بلکه مردم هستند که به آن رنگ و رو می‌دهند و بافت را زنده نگه داشته‌اند.
انتقادهای زیادی آن روزها متوجه زیباسازی ظاهری بافت تاریخی بود اما همین زیباسازی به ظاهر نیز یکی از اقداماتی است که سال‌ها بافت تاریخی در انتظار آن بود، دیوارهای خشتی کم و بیش ریخته بودند، برخی محل نوشتن تبلیغات و یادگاری شده بودند و برخی با سیمان و آجر جایگزین شده بودند اما همین شور و شوق برای جهانی شدن بود که بوی کاهگل را دوباره در بافت تاریخی زنده کرد.
بالیدن ساکنان بافت تاریخی به اعتباری جهانی
کوچک و بزرگ، دست به دست هم دادند تا سیما و منظر بافت تاریخی، زیبا و زیباتر شد تا بتوانند در مقابل جهان قد علم کرده و خود را میراث‌دار تاریخی معرفی کنند که مایه مباهات دنیا باشد، همین اتفاق هم روی داد. ساکنان بافت تاریخی امروز به سکونت در این بافت که قطعاً از امکاناتی که بافت جدید شهری دارد، محروم هستند، می‌بالند و خانه‌ها یکی یکی در حال احیا هستند.
بافت جهانی شد، ساکنان آن هویت جهانی پیدا کردند و در مسیر احیای آن همگام شد. این بهترین دستاورد و البته ملموس‌ترین بخش جهانی شدن بافت تاریخی یزد است اما بافت تاریخی نیازمند توجه است، بناهای تاریخی مهم حفاظت می‌شوند اما همین تعداد معدود بنای شاخص هم اعتبار کافی برای نگهداری و حفاظت ندارند. هزاران بنای تاریخی در بافت تاریخی یزد موجود است که در حسرت اعتباری برای مرمت و حفاظت به سر می‌برندو آهی در بساط نیست.
این دغدغه مسئولان و شهروندان یزدی است که انتظار دارند، مسئولان رده بالا مورد توجه قرار دهند. دغدغه‌ای که پر بیراه نیست چرا که اگر جهانی شدن اعتباری را به حفاظت از بافت تاریخی اختصاص نداد اما در سطح ملی انتظار را بالا برد. مردم یزد جهانی انتظار دارند مسئولان کشورمان نگاه ویژه‌ای به این بافت ارزشمند داشته باشند و با تخصیص اعتبارات ویژه، دلگرمی بیشتری برای حفاظت از این میراث گرانبها فراهم کنند.
تبدیل شدن سکونت در بافت تاریخی به افتخاری جهانی
یکی از ساکنان بافت تاریخی با اشاره به شادمانی تاریخی ثبت جهانی یزد که هرگز از یادها نخواهد رفت چرا که پرچم یزدی‌ها را در جهان بالا نگه داشت، اظهار داشت: این شادمانی با حمایت‌ها و فراهم کردن فرصت احیای بافت تاریخی تداوم خواهد یافت چرا که اگر بافت به حال خود رها شود، نابود شده و حتی ممکن است این عنوان نیز از شهر گرفته شود.
رضا مقیمی افزود: ساکنان بافت تاریخی با همراهی مسئولان کوشیدند که نشان دهند محله‌های قدیمی برایشان ارزشمند است، اکنون هر مسئولی که در بافت جدید شهر زندگی می‌کند، در ایام خاص سال از جمله ماه مبارک رمضان، ماه محرم و سایر مناسبت‌های مذهبی در حسینیه محله قدیمی خود در بافت تاریخی حضور می‌یابد و این نشان از عرق و علاقه مردم یزد به محله‌های قدیمی است.
وی با بیان اینکه اهل یک محل قدیمی بودن اکنون برای هر شخصی افتخار محسوب می‌شود، ادامه داد: ما همراهی لازم را داشتیم که فریاد بزنیم به بافت تاریخی افتخار می‌کنیم اما مردم در شرایط اقتصادی فعلی توان حفاظت و حراست از بافت تاریخی را ندارند و این نیازمند توجه ویژه دولت برای تخصیص اعتبار و مرمت بناهایی است که محله را شکل داده‌اند.
آمادگی ساکنان بافت برای حفاظت از بناهای بافت
یکی دیگر از ساکنان بافت تاریخی از آمادگی جوانان این محلات برای حفاظت از بافت البته با نگاه ویژه و اعتبارات دولتی خبر داد و افزود: ساکنان بافت تاریخی عمدتاً سالخورده هستند و قدرت و توانایی مرمت خانه‌های خود را ندارند اما اگر دولت مانند گذشته اعتبار داده و مصالح را تأمین کند، مردم آمادگی لازم برای مرمت بناها را دارند.
مجید رضوی ادامه داد: اهالی از زمان جهانی شدن بافت، حرکت کرده‌اند اما برکت لازم تخصیص اعتبارات ویژه ای است که هنوز در بافت تاریخی آثاری از آن مشاهده نمی‌شود، از این رو دولت هر مشوقی هم برای احیای بافت تاریخی در نظر بگیرد، مردم به دلیل قدرت پایین اقتصادی از عهده آن بر نمی آیند پس بهتر است به جای این، برای مرمت بناهای بافت تاریخی اعتبار خاص تعلق بگیرد که مردم هم امیدوارتر شوند.
اولویت‌های بهره‌برداری از جهانی شدن یزد
رئیس کمیسیون گردشگری، صنایع دستی، میراث فرهنگی و امور بین‌الملل شورای شهر یزد هم در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اولویت‌های لازم برای بهره برداری از ظرفیت جهانی شدن شهر یزد، مهمترین آن را افزایش اعتبارات برای رسیدگی بیشتر به این مناطق تاریخی در راستای تأمین نیازها و توقعات ساکنان عنوان کرد.
بی‌بی فاطمه حقیرالسادات یزدی گفت: دلیل جهانی شدن یزد، زنده بودن این بافت است پس برای جهانی ماندن باید حیات در بافت تاریخی جریان داشته باشد از این رو یکی دیگر از اولویت‌ها پرداخت اعتبارات و ارائه خدمات ویژه به جوانان برای سکونت در آنجا است.
رسیدگی به همه محلات قدیمی ثبت شده
عضو شورای شهر یزد عنوان کرد: در حال حاضر حدود پنج محله بافت تاریخی مورد تمرکز است در حالی که یزد ۲۲ محله تاریخی دارد و مردم هنوز خیلی خوب مستقر هستند از این رو سعی داریم با تخصیص اعتبارات به آن محلات نیز رسیدگی‌های لازم را داشته باشیم.
وی ادامه داد: با هدف پویا نگه داشتن بافت و افزایش جذب توریست اقداماتی انجام داده شد اما باید بدانیم حضور توریست بر فرهنگ و زندگی مردم تأثیراتی خواهد داشت که باید برای کمتر شدن تأثیرات قوانینی وضع شوند.
تدوین آئین نامه آداب زندگی ویژه بافت تاریخی
حقیرالسادات یزدی با بیان اینکه در بسیاری از کشورها قوانینی برای پوشش وضع شده که نقطه ضعف ما، نبود این قوانین است، افزود: در این راستا برای تدوین آئین نامه‌ای درخواست داده شد تا در آن به آداب زندگی در شهر پایلوت نمونه ایرانی اسلامی اشاره و این آداب در بافت تاریخی رعایت شود.
رئیس کمیسیون گردشگری، صنایع دستی، میراث فرهنگی و امور بین‌الملل شورای شهر یزد گفت: از دیگر اولویت‌ها جذب توریست از طریق خواهرخواندگی است از این رو برای شناساندن یزد به خواهر خوانده‌هایش باید اقدامات تبلیغاتی صورت پذیرد.
روز به روز به جمعیت بومی بافت تاریخی افزوده می‌شود و خانه‌هایی که روزی به بهای ارزانی برای سکونت به اتباع بیگانه اجاره داده می‌شود، به محل سکونت اهالی بومی تبدیل می‌شوند اما همه ساکنان بافت تاریخی که روزگاری در زمره بافت فرسوده و بی ارزش شهر محسوب می شده است، توان مالی برای رسیدگی به بناها را ندارند و گاهی شاهد تداوم وضعیت موجود و حتی رها شدن برخی از بناها هستیم از این رو تا اعتبار نباشد، بافت هر چند جهانی هم شده باشد، حفاظت و حراست نخواهد شد.
جهانی شدن برای بافت تاریخی آب و نان نمی‌شود بلکه این اعتبارات ویژه و تسهیلات است که بناهای آن را سرپا نگه خواهد داشت.