سوغات و محصولات نمدی ابرکوه را بیشتر و بهتر بشناسید

صنعت نمد از جمله صنایع‌دستی شهرستان ابرکوه است که بیش از دو و نیم قرن قدمت داشته که در گذشته کاربردهایی همچون فرشینه، تن‌پوش، زیرانداز، پابند و دستکش داشته؛ اما امروز در آموزشگاه صنایع‌دستی «دسواره» ابرکوه با تلفیق هنرهای امروزی از نمد محصولاتی همچون پالتو، شال، پاپوش، انواع کیف و کفش و ... تولید می‌شود.

حامد اکرمی، یکی از محققین ابرکوهی، در رابطه با سوغات‌های نمدی ابرکوه در گفت‌وگو با خبرنگار فارس اظهار کرد: نَمَد نوعی بافته سنتی از جنس پشم است که با بهره‌گیری از دو خاصیت جعدیابی و پوسته‌ای شدنِ پشم و عواملی همچون فشار، رطوبت و حرارت که موجب درهم ‌رفتن الیاف پشمی‌شده، تولید می‌شود.

این فعال حوزه صنایع‌دستی در رابطه با مراحل تهیه یک محصول نمدی، گفت: در مرحله اول برای تمیز کردن پشم، آن‌ها را درون دستگاهی به نام «ولف» ریخته تا پشم‌های به هم چسبیده از هم جدا شود، سپس توسط دستگاه حلاجی، پشم‌ها حلاجی می‌شود. در مرحله سوم که «آبه تابی» گفته می‌شود، پشم‌های رنگی به هم تابیده می‌شود تا برای نقش انداختن آماده شوند.

اکرمی ادامه داد: مرحله چهارم نشان‌دهنده سلیقه و خلاقیت نمدمال است که اقدام به نقش انداختن می‌کند. کنتراست رنگ‌ها و طرح‌هایی که در تهیه نمد به کار می‌رود، برگرفته از طبیعت بوده و طرح‌های قدیمی همچون بته بادامی (ترنج)، کله قوچی، زلفکی، آهویی و غیره در آن استفاده می‌شود.

وی افزود: در مرحله پنجم پشم‌های حلاجی شده را روی نقشی که نمدمال طراحی کرده است، ریخته و در مرحله بعد مقداری آب بر روی آن پاشیده و آن را داخل یک فرش حصیری می‌پیچند. سپس با فشار پا و یا دست بر روی قالب پیچیده شده تلاش می‌کنند تا پشم و نقش‌ها درهم‌آمیخته شود.

این محقق ابرکوهی خاطرنشان کرد: محصول به‌دست‌آمده از مرحله قالب‌گیری و فشار، «خومه» نام دارد که لبه‌های آن را برمی‌گردانند تا شکل هندسی منظمی به آن بدهند. در نهایت صابون یزدی را خرد کرده و با آب مخلوط می‌کنند تا در اصطلاح ترکیبی به نام «لیقه» حاصل شود.

وی ابراز کرد: لیقه یا همان آب و صابون را بر روی نمد ریخته و مالش می‌دهند. در مراحل پایانی نیز سطح روی نمد را با کشیدن یک جسم سخت و سنگین بر روی آن برای حذف پشم‌های اضافی، صاف کرده و در نهایت با شستشو، کف صابون را از آن خارج و در زیر نور آفتاب خشک می‌کنند.

گفتنی است، پشمی که از آن نمد تهیه می‌شود با داشتن خاصیت ویژه‌ای در فصل تابستان خنک‌کننده و در زمستان موجب گرم نگه‌داشتن بدن انسان می‌شود. ضمن اینکه نمد نیز خود دارای فوایدی است که پزشکان آن را برای جلوگیری از بیماری رماتیسمی، خار پاشنه و پادرد توصیه می‌کنند.

امروز محصولات نمدی به عنوان یکی از سوغات‌های ابرکوه در دسترس میهمانان نوروزی و گردشگران داخلی و خارجی قرار می‌گیرد.

پایان پیام/ف