مرمت‌های بی‌کیفیت و بی‌میلی شهروندان برای سکونت در بافت قدیم یزد

یزد- ایرنا- هفتاد و دومین نشست کانون تفکر گردشگری دانشگاه یزد با موضوع ویژگی‌های گردشگری به‌عنوان محور بازآفرینی شهری و روستایی به‌صورت مجازی برگزار شد. به گزارش شنبه دبیرخانه کانون‌های تفکر دانشگاه یزد در ابتدای این نشست محمدمهدی شرافت دبیر کانون تفکر گردشگری این دانشگاه، میراث فرهنگی و گردشگری را یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در توسعه هر شهر برشمرد که علاوه بر اهمیت اقتصادی، به فرصتی برای تماس و مبادلات فرهنگی و اجتماعی تبدیل‌شده و می‌تواند در تثبیت هویت ملی و محلی نقش سازنده‌ای ایفا کند. وی بزرگ‌ترین چالش حوزه گردشگری در شهر یزد را مرمت‌های بی‌کیفیت و عدم تمایل ساکنان بومی برای زندگی در این محلات عنوان کرد و افزود: حجم انبوه سرمایه‌گذاری‌ها در چند سال گذشته باعث افزایش قیمت خانه در این محلات شده است اما این امر نه‌تنها باعث احیای زندگی و ایجاد انگیزه برای ماندگاری در این بخش نشده بلکه به فرصتی برای خروج ساکنان بومی از بافت تاریخی تبدیل شده است. وی در ادامه با تاکید بر مفهوم بازآفرینی شهری، افزود: بازآفرینی شهری کالبد محور به دلیل نگرش‌های تک‌بعدی و عدم توجه به ساختارهای انسانی آسیب‌های جدی به بافت تاریخی وارد آورده و موجب کم‌توجهی به کیفیت زندگی در این محلات شده است. به گفته دبیر کانون تفکر گردشگری دانشگاه یزد، بازآفرینی بر مبنای فرهنگ، به یکی از رایج‌ترین رویکردهای بازآفرینی در شهرسازی تبدیل شده و این در حالی است که در ایران هنوز رویکرد بازآفرینی بر مبنای مرمت و بازسازی کالبدی مناطق فرسوده بوده و باوجود منابع غنی فرهنگی، بهره‌برداری از این منابع کمتر موردتوجه قرار گرفته است. بنابراین شهرداری یزد در نظر دارد با اتخاذ رویکردی فرهنگ محور در راستای حفظ هویت و پایداری اجتماعی در بافت تاریخی گام بردارد که در صورت اجرای آن می‌تواند در تجدید حیات محلات تاریخی یزد و ارتقای کیفیت زندگی ساکنان راهگشا باشد. شرافت در بخش دیگری از سخنان خود در پاسخ به سؤالی پیرامون رغبت و تمایل افراد بومی برای زندگی در بافت تاریخی، گفت: نظرسنجی‌های صورت گرفته در این حوزه نشان از عدم تمایل به زندگی در بافت تاریخی است اما در رابطه با میزان حضور افراد غیربومی در این منطقه آمار دقیقی وجود ندارد. در پایان این نشست دکتر سعید عطار، رییس دبیرخانه کانون‌های تفکر دانشگاه یزد با اشاره به گذشته تاریخی یزد، گفت: مطالعات تاریخی نشان از محله محور بودن شهر یزد دارد که با ورود مدرنیته و بهسازی و نوسازی صورت گرفته در بافت تاریخی هویت محله‌ای این شهر مخدوش شده و ما امروز با بحران هویت و عدم مطلوبیت در این محلات روبرو هستیم. به گفته دکتر عطار، در دوران مدرن هرگونه توسعه و برنامه‌ریزی در محلات شهری مستلزم درک نیازها و خواسته‌های شهروندان از محیط زندگی‌شان است. بنابراین مهم‌ترین دلیل عدم تمایل برای حضور ساکنان بومی در این محلات، نبود هماهنگی میان نیازهای اجتماعی شهروندان و خدمات ارایه شده است. وی در بخش پایانی صحبت‌های خود به طرح سؤالی پیرامون ترکیب جمعیتی و همچنین میزان نارضایتی افراد بومی از زندگی در بافت تاریخی پرداخت. مهم‌ترین محورهای مطرح‌شده در این نشست: • تأکید بر اهمیت ارتقای کیفیت زندگی ساکنان بافت تاریخی. • تأکید بر بازآفرینی فرهنگ محور به‌جای بازآفرینی کالبد محور. • تلاش در راستای حفظ ساکنان بومی در بافت تاریخی. • ضرورت جلوگیری از مرمت بی‌کیفیت و غیر کارشناسی. • اجرای مدل‌های مشارکتی و شهروند محور برای حفظ هویت محله‌ای.