آشنایی با برخی بناهای تاریخی و دیدنی یزد جهانی+ عکس

شهر میراث جهانی یزد هزاران سال قبل در میان کویر ساخته شد و ساکنانش با اقوام مختلف در کنار یکدیگر زندگی کردند و با تعبیه تونلی آب را به آنجا آوردند و امروز به واسطه وجود بناها و بافت تاریخی به تنها شهر ثبت جهانی خشت جام جهات تبدیل شده است. به گزارش خبرگزاری فارس در یزد، بافت تاریخی این شهر در ۱۸ تیرماه  ۱۳۹۶ به ثبت جهانی رسید، بافت تاریخی که به عنوان دست‌نخورده‌ترین و وسیع ترین بافت مسکونی تاریخی ایران شناخته شده و وسعتی بیش از ۷۰۰ هکتار به خود اختصاص داده است. شهر یزد سرشار از بناهای تاریخی ارزشمند است که این دیار را به گنجینه‌ای از میراث مملوس و ناملموس تاریخی تبدیل کرده و ما قصد داریم در این گزارش بخشی از آنها را معرفی کنیم. مجموعه امیرچقماق یزد نام میدانی در شهر یزد است که شامل بازار، تکیه، مسجد و دو آب‌انبار است که قدمت‌شان به دوره تیموریان می‌رسد. تکیه امیر چقماق در سال ۱۳۳۰ و مسجد امیرچخماق در سال ۱۳۴۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدند، این مجموعه یکی از شاخص‌ترین مجموعه‌های تاریخی و گردشگری در شهر یزد است. امیرجلال‌الدین چقماق، از سرداران و امرای شاهرخ تیموری در سده ۸ خورشیدی در زمانی که حاکم یزد بود، مجموعه‌ای متشکل از تکیه، میدان، حمام عمومی، کاروان‌سراها، خانقاه، قنات‌خانه و چاه آب سرد را ساخت تا یزد را رونق بخشد و در این کار فاطمه خاتون همسرش (معروف به ستی فاطمه) که مقبره اش در ضلع شمالی امیر چقماق قرار دارد او را یاری کرد. مرمت کاشی کاریهای این بنای تاریخی به عهده استاد محمد علی فلاحتی مروست بوده که متأسفانه هیچ نام و نشانی از این معمار برجسته در این بنای عظیم وجود ندارد. مسجد جامع کبیر یزد، یکی از شاهکارهای تاریخی ایران بوده که در هر گوشه و کنار آن، یادگارهایی از دوران گوناگون برجای مانده‌است. تاریخچه و ساخت مسجد جامع از دوران پیش از اسلام آغاز شده و پایان کار آن به دهه اخیر برمی‌گردد، این مسجد یکی از زیباترین مساجد دورهٔ تیموری است که از نظر کاشی‌کاری، سَردَر رفیع، منارهها و کتیبهٔ آن در عداد زیباترین شاهکارهای معماری قرن نهم هجری قمری می‌باشد. ارتفاع مناره‌ها ۵۲ متراست و گرچه ساختمان اصلی مسجد را به قبل از دوره تیموری نسبت می‌دهند ولی ساختمان فعلی بر طبق کتیبه‌های موجود نشان می‌دهد که در دورهٔ تیموری بنا  شده. کتیبه‌های مسجد یکی به خط کوفی آجری و دیگری به خطّ ثلث سفید بر روی کاشی لاجوردی است. در متن کتیبه سَردَرْ، نام شاهرخ تیموری و سلطان جهانشاه و تاریخ ۸۶۱ هجری قمری خوانده می‌شود. بنای کنونی مسجد با وسعتی حدود ۱۰٬۰۰۰ مترمربّع مشتمل بر سَردَر ورودی و جلوخان، صحن وسیع، رواقهای جانبی صحن، ایوان، گنبدخانه و شبستانهای طرفین آن، شبستان بزرگ ستون‌دار، کتابخانه، تزیینات غنیّ و زیبا و کتیبه‌ها و سنگ نوشته‌های تاریخی و غیر تاریخی است. آتشکده یزد محل نگهداری آتش مقدس زرتشتی در شهر یزد و نیایشگاه زرتشتیان ساکن در این شهر است. قدمت این آتشکده به دوران پهلوی می‌رسد؛ هرچند آتشی که در آن می‌سوزد، بیش از ۱۵۰۰ سال روشن مانده است. در واقع، آتش موجود در آتشکده زرتشتیان یزد، یکی از سه آتش باستانی و مقدس پیروان زرتشت از دوره ساسانیان بوده که همچنان روشن و شعله‌ور است. آتشکده یزد یکی از نمادهای شهر یزد و بخشی از میراث فرهنگی و تاریخی این شهر کهن و نمونه‌ای از همزیستی ادیان گوناگون در کنار یکدیگر محسوب می‌شود. این آتشکده در تاریخ ۲۲ شهریور ۱۳۷۸ هجری شمسی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و امکان بازدید از آن برای گردشگران وجود دارد. باغ دولت آباد یکی از جاهای دیدنی شهر یزد است که از میراث جهانی ایران نیز به شمار می‌رود و به‌عنوان یکی از ۹ باغ ایرانی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این باغ زیبا که در محله چهار منار قرار گرفته است، یکی از قدیمی‌ترین باغ‌‌های شهر یزد محسوب می‌شود. باغ دولت آباد یکی از جاهای دیدنی یزد و از میراث جهانی یونسکو در ایران است که در خیابان شهید رجایی در در محله چهار منار داخل کوچه فردوسی یا حسینیه فردوس قرار گرفته‌ است و از بلوار دولت آباد نیز دسترسی دارد. این باغ در دوران قاجاریه متصل به دروازه چهار منار بود اما همچنان خارج شهر قرار می‌گرفت. اما با گذشت زمان، بافت شهری اطراف آن را پر کرد، به‌طوری که در دوران پهلوی ساخت‌وساز حومه شهری پیرامون آن را فراگرفت و به‌تدریج باغ در مرکز شهر یزد واقع شد. حمام خان یزد یکی از صدها حمام قدیمی ایرانی محسوب می‌شود که خوشبختانه از گزند حوادث طبیعی و تاریخی در امان مانده است. این حمام که از جاهای دیدنی یزد به حساب می‌آید، در مرداد ۱۳۷۸ هجری شمسی در فهرست میراث ملی ایران ثبت شد. حمام خان معروف به گرم‌خانه یا گرمابه‌ نور در سال ۱۲۱۲ هجری قمری در زمینی به مساحت ۱,۱۷۰ متر مربع و زیربنای ۹۰۰ متر مربع احداث شد. این بنا که یکی از زیباترین آثار معماری در شهر تاریخی یزد به حساب می‌آید، در سال ۱۲۲۴ هجری قمری بازسازی شده است. حمام خان نیز مثل سایر حمام‌های قدیمی، در گذشته تنها محل استحمام نبود و مردم برای اهدافی مثل گذران اوقات فراغت، گفت‌وگو و تبادل نظر، رفع خستگی، عبادت، دورهمی دوستان و حل‌و‌فصل مسائل زندگی به آن مراجعه می‌کردند. حمام مذکور در مرداد ۱۳۷۸ هجری شمسی با شماره ۲۴۰۶ در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسید. انتهای پیام/الف