به بهانه فصل برداشت خرما در بافق/شباهت نخل با انسان‌ها

نخل درختی سخاوتمند است که علاوه بر تولید محصول ارزشمند خرما، تمام اجزای آن برای صنعت حصیربافی و برخی صنایع دیگرمورد استفاده قرارمی گیرد به گزارش خبرنگار فارس از بافق، درخت خرمان با خوشه‌های سنگین بیشترین محصول را نسبت به سایر درختان می‌دهد و از شاخ و برگ آن محصولات حصیری مانند فرش حصیری،بادبزن، کلاه، سبد و اشیا زینتی درست می‌کنند، الیاف تنه خرما در تولید پادری و ریسمان کاربرد دارد که سوغات حصیری برای گردشگران داخلی و خارجی محسوب می شود. خرما میوه‌ای با ارزش غذایی بالاست که به علت دارابودن موادقندی قابل‌توجه، علاوه بر مصرف غذایی در صنعت موارد استفاده فراوان دارد. بیشترین استفاده میوه خرما در صنعت، شامل شیره خرما، شهد خرما(عسل خرما)، قند، مایع، سرکه خرما، الکل، عصاره نوشابه و خوراک دام است و از هسته آن نیز روغن، کربن اکتیو، لوریل الکل، مواد موثر سطحی و از ضایعات آن در ترکیب خوراک دام استفاده می‌شود. نوشابهاز آنجا که خرما و هسته آسیاب شده آن به نوعی قوت و غذای مردم در گذشته بوده، نخل در آداب، سنت و باورهای مردمان کویر نشین جایگاه ویژه ای داشته و مورد احترام مردم این دیار بوده است. شباهت‌های نخل با انسان شباهت‌های نخل با انسانشباهت‌های نخل با انسانوقتی درخت نخلی قطع می‌شود گویی انسانی به قتل رسیده و درخت بسیار مقدسی است و این بخاطر شباهت بسیار نزدیک و جالبی هست که این درخت به انسان دارد. درخت نخل در ۱۶ سالگی بالغ می‌شود و ثمر می‌دهد و در پیری٬دندان نخل که "تَوَخْتَکْ" نامیده می‌شود٬می ریزد و اگر هنگام جابجایی سر نخل صدمه ببیند خشک می‌شود٬ چون در سر نخل ماده ای وجود دارد به نام"کَچ" که همانند مغز آدمی است. درخت خرما مثل آدم‌ها در آب خفه می شود٬و اگر آب از سر نخل بگذرد مرگ درخت نخل حتمی است، سر هر درختی را اگر قطع کنند بیشتر شاخ و برگ می‌دهد به جز نخل و اگر سر این درخت را قطع کنند خشک می‌شود و می میرد٬ مثل انسان و اگر چوب نخل را بسوزانیم هیچ زغالی ندارد٬مثل آدمی. واحد شمارش درخت خرما نفر است و در اصطلاح بومی ها آن را سر می بُرند یا می‌کشند و از همه اینها جالب تر اینکه نخل‌ها عاشق همدیگر می‌شوند و این هم صفات انسان‌هاست. آن راخرما قلب دارد و به قول نخلکاران هنگامی که سر آنر می برند اشک می ریزد، از قلب آن که به پنیر یا دل خرما معروف است استفاده خوراکی می کنند زیرا بسیار مقوی است و نقش مهمی در درمان نا باروری دارد. علی حفیظ زاده ۷۵ ساله از نخلکاران قدیمی بافق به گزارشگر فارس گفت: درخت خرمایی که مثمر نبود و به اصطلاح« نر» بود برای میهمانان عزیز سر بریده می‌شد و از پنیر یا دلش(دل درخت خرما) برای پذیرایی از انها استفاده می‌کردند که بسیار لذیذ، مفید و مقوی است. به گفته وی، عمر درخت خرما بالای ۴۰۰ سال است و سال‌‌‌ها محصول می‌دهد، اگر آب و کود کافی و به هنگام به آن برسد، سال‌آوری دارد و همیشه خرما می‌آورد. این نخلکار اظهار کرد: نگهداری درخت خرما به روش ویژه نیاز دارد؛ هم در زمستان به صورت غرق آبی آبیاری می شود هم در تابستان. قبل از زمان برداشت برای این که شیره‌اش کم شود تا ۲۰ روز از آبیاریش دست می‌کشند؛ اما در طول سال هر ۶ تا ۹ روز به آب نیاز دارد. به صورتنداشتن سردخانه مشکل عمده نخلکاران بافقی نداشتن سردخانه مشکل عمده نخلکاران بافقینداشتن سردخانه مشکل عمده نخلکاران بافقیسید محمد میرمحمدی یکی دیگر از نخلکاران هم گفت: منطقه «گودگوار» ( قطب خرمای بافق) دارای برق و گاز است از این‌رو امکانات اولیه برای ایجاد سردخانه فراهم است اما نداشتن سردخانه در گرمای بالای ۴۰ درجه یکی از بزرگترین مشکلات نخلکاران است. وی داشتن پروانه بهداشت را اجباری دانست و افزود: این پروانه نشان‌ می دهد که خرمای تولیدی تحت‌کنترل‌ سلامت محصول است و همین چاپ شماره بهداشتی بر روی بسته خرما سبب می‌شود قابل عرضه‌ به بازار باشد و مشتری با اطمینان از خرمای سالم استفاده می ‌کند. میرمحمدی کارت بهداشت را برای مشتری اطمینان بخش خواند و اظهار کرد: داشتن شماره بهداشت از ابتدایی‌ترین چیزهاست؛ امروز حتی بی‌ارزش‌ترین تنقلات دارای شماره بهداشت است چرا خرما که یک غذای کامل است و برخی به جای یک نوبت غذا خرما می‌خورند، نباید شماره بهداشت داشته باشد؟ خرما پزون و نشانه های رسیدن خرما خرما پزون و نشانه های رسیدن خرماخرما پزون و نشانه های رسیدن خرمااز قدیم الایام هرگاه پرنده های سبز و سفید و مشکی بر فراز نخلستان ها بافق به پرواز در می آیند، نغمه خوش آنها نوید رسیدن خرما می دهد و کشاورزان برای برداشت محصول خرما آماده می شوند. سطح زیر کشت درخت خرما در بافق سطح زیر کشت درخت خرما در بافقسطح زیر کشت درخت خرما در بافقمدیر جهادکشاورزی شهرستان بافق گفت: هم اکنون از مجموع سه هزار و ۳۳۰ هکتار سطح زیرکشت خرما، ۲ هزار و ۲۵۵ هکتار بارور و بقیه نهال است که  نهال‌ها در سال های آینده رفته رفته به بار می نشیند. اصغر نبوی زاده با بیان این‌که از مجموع سطح زیرکشت خرمای منطقه، حدود ۷۰۰ هکتار  ارقام اصلاح شده و بقیه از نوع بومی است، ارقام تولیدی را بومی، کبکاب، زاهدی، پیارم و مضافتی اعلام و اظهار کرد: پا جوش ارقام اصلاح شده از ابتدای دهه ۷۰ خورشیدی،  از برازجان استان بوشهر به این شهرستان منتقل و کشت شد و مورد استقبال نخلکاران قرار گرفت. به گفته وی، بر اساس شواهد باستان‌شناسی، قدمت کاشت نخل خرما در ایران نیز چندهزار ساله است. اینک خرما در هر پنج قاره دنیا و در بیش از ۳۴ کشور کشت شده است و مورد بهره‌برداری قرار می گیرد. همچنین از برگ خرما در ساخت انواع ظروف بافتنی و حصیر و از تنه و چوب آن در کارخانه‌های نئوپان‌سازی و کاغذسازی و پوشش ساختمان‌ها و پل‌ها استفاده می‌شود. یک کارشناس مدیریت جهاد کشاورزی بافق هم به خبرنگار ما  با بیان اینکه خرما غذای دوره بحران، سیل، زلزله، جنگ، خشک‌سالی شناخته شده است خاطرنشان کرد: این محصول همچنین غذای پایه دهک فقیر در مناطق محروم به‌ویژه در کشورهای جهان سوم است که با مشکلات سوتغذیه و گرسنگی مواجه‌اند. درندی اضافه کرد: خرما به دلیل ویژگی‌های یگانه‌ ، مقاومت به‌خشکی و کم‌آبی، تحمل شرایط نامساعد آب‌وخاک در رده گیاهانی ا‌ست که توانسته گسترش و ساکن‌شدن انسان در سرزمین‌های داغ و کم‌حاصل‌خیز دنیای قدیم را ممکن سازد. این کارشناس ادامه داد: بر اساس آمار سال ۹۸ ، سطح زیرکشت خرما در ایران نزدیک به ۲۶۰هزار هکتار بود که از این وسعت ۲۲۲هزار هکتار بارور است. وی افزود: استان‌های خوزستان، هرمزگان، سیستان‌بلوچستان، بوشهر، فارس و کرمان،‌ بیشترین تولیدکنندگان خرما معادل (۹۸درصد) در کشورند و یزد، کرمانشاه، ایلام، خراسان، سمنان، اصفهان و کهگیلویه و بویراحمد از دیگراستان‌های تولید کننده خرما هستند. استان یزد نیز دارای یک‌هزار و ۹۴۶ هکتار سطح زیر کشت خرما و تولید و۹ هزار و ۳۳۵ تن در سال است. شهرستان‌های بافق ۱۴۸۵هکتار) و اردکان(۴ر۴۵۶ هکتار) از مناطق تولید خرما‌ در استان یزد است. گزارش از اصغرعسکری انتهای پیام/ع