سرمایه‌گذاری گردشگری در شهر جهانی طالب ندارد/یزد در حسرت تفرجگاه
حدود ۶ سال است از جهانی شدن بافت تاریخی یزد می‌گذرد اما زیرساخت‌های گردشگری این شهر به اندازه ۶ سال رشد نکرده و هنوز تا رسیدن به جایگاه تنها شهر ثبت شده جهانی در کشور فاصله بسیاری دارد.
خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها – نیره شفیعی‌پور: هجدهم تیرماه سال ۱۳۹۶ بود که ۱۱۰ هکتار از بافت تاریخی یزد در یونسکو ثبت جهانی شد و این اتفاق بزرگترین شهر خشتی جهان را در معرض جهشی چشمگیر در حوزه گردشگری قرار داد.
از همان زمان برنامه‌های بسیاری برای حوزه گردشگری یزد تدارک دیده شد اما نقص زیرساخت‌ها بخش عمده‌ای از این برنامه‌ها را متوقف کرد.
یکی از مهمترین اتفاقاتی که پس از ثبت جهانی بافت تاریخی در یزد اتفاق افتاد، توسعه بومگردی‌ها بود و گمان می‌رفت این خانه‌ها می‌توانند کمبود تخت‌های اقامتی یزد را پر کنند اما واقعیت این است که این واحدها برای گذران چند ساعتی در این روز مناسب بودند و برای اقامت شبانه مورد استقبال گردشگران اعم از داخلی و خارجی قرار نگرفتند.
یکی از اتفاقاتی که از آن پس در بافت تاریخی یزد رخ داد، تبدیل شدن خانه‌های بافت به کافه و رستوران و سفره خانه و در بهترین حالت ممکن، بومگردی بود و گرچه ایجاد آنها به جذابیت بافت تاریخی افزود اما نتوانست نقایص زیرساختی این صنعت در یزد جهانی را بپوشاند.
کمبود تخت اقامتی چالش مهم گردشگری یزد
مهمترین چالش صنعت گردشگری یزد در حال حاضر، کمبود تخت‌های اقامتی است و گرچه در طول چند سال گذشته سه یا چهار هتل در یزد افتتاح شده اما هنوز هم تا رسیدن به استانداردها، فاصله بسیاری وجود دارد.
مسئولان میراث فرهنگی یزد در گذشته از بومگردی‌ها به عنوان کمک‌کار هتل‌ها یاد می‌کردند اما واقعیت این است که بومگردی‌ها تعریفی ویژه خود دارند و تاکنون هم نتوانسته‌اند کار ویژه‌ای در زمینه اقامت شبانه انجام دهند.
تعریفی متفاوت از بومگردی‌ها
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد در این زمینه به خبرنگار مهر گفت: بومگردی‌ها تعریفی متفاوت از هتل و مهمان‌پذیر دارند، بومگردی فضایی سنتی است که گردشگر می‌تواند در کنار صاحب‌خانه چند روزی را به طور موقت زندگی کند، از غذایی که او می‌خورد استفاده کند و از سبک زندگی او را در این چند روز دنبال کند.
احمد آخوندی بیان کرد: از آنجا که از ابتدا تعریف درستی از بومگردی در کشور ما و استان یزد ارائه نشد، از بومگردی‌ها به عنوان واحدهای اقامتی ناقص یاد شده و کارکرد این واحدها اکنون اقامت چند ساعته خانواده‌ها و استفاده از فضای سنتی آنهاست.
وی عنوان کرد: در ایامی همانند تعطیلات نوروز، از مدارس، حسینیه‌ها و حتی پارک‌ها برای اقامت مهمانان و گردشگران استفاده می‌شود اما در دیگر ایام سال این امکان فراهم نیست و در صورت مراجعه گردشگران، با کمبود مواجه خواهیم بود.
استقبال کمرنگ سرمایه‌گذاران از ساخت هتل در یزد
آخوندی یادآور شد: یکی از نیازهای سرمایه گذاری در صنعت گردشگری یزد، ساخت هتل است و گرچه سرمایه‌گذارانی در این حوزه ورود کرده‌اند و چند هتل نیز احداث شده، اما استقبال برای سرمایه‌گذاری در این حوزه آنگونه که باید و شاید، نبوده است.
اغلب هتل‌هایی که در سال‌های اخیر در یزد احداث شده، توسط سرمایه گذارانی ساخته شده که سابقه سرمایه‌گذاری در چند هتل دیگر را نیز دارند که البته برخی از آنها نیز در نیمه راه، کار را رها کرده‌اند.
یکی از هتلداران یزد در این زمینه به مهر گفت: در حال حاضر ریسک سرمایه‌گذاری برای ساخت هتل در یزد بالاست زیرا استقبال گردشگران مقطعی است و خواب سرمایه در این بخش بالاست.
طباطبایی عنوان کرد: برخی هتلداران فعلی به هوای اینکه یزد شهر جهانی شده و حضور گردشگران خارجی می‌تواند برای سرمایه‌گذاری آنها توجیه مناسبی باشد، به این بخش ورود کردند اما ضربه اول توسط کرونا و ضربه بعدی به واسطه عدم حضور گردشگران خارجی در یزد به این صنعت وارد شد.
وی بیان کرد: برخی سرمایه‌گذاران در ابتدای راه، ساخت هتل را رها کردند و سرمایه خود را از این بخش خارج کردند.
مسئولان، دلایل و بهانه‌های مختلفی را برای عدم حضور گردشگران به ویژه گردشگران خارجی که می‌توانند برای صنعت گردشگری یزد ارزآوری داشته باشند، مطرح می‌کنند. یکی کرونا، دیگری اغتشاشات ماه‌های اخیر و دیگری تحریم‌ها را عامل عدم استقبال گردشگران خارجی مطرح می‌کنند اما واقعیت این است که یزد در مجامع جهانی آنگونه که باید معرفی نشده و این ضعف بزرگی است که افراد زیادی در آن نقش دارند؛ از فعالان گردشگری گرفته تا وزارت امور خارجه که به این موضوع در گزارش‌های بعدی مهر پرداخته خواهد شد.
دور باطل نبود هتل و نبود گردشگر
نبود هتل و نبود گردشگر به چرخه‌ای تبدیل شده که بر محور گردشگری یزد دور باطل می‌زند؛ گردشگر نیست بنابراین ساخت هتل توجیه اقتصادی ندارد، هتل مناسب و تخت کافی نیست بنابراین تورهای گردشگری، یزد را به عنوان مقصد اقامت خود انتخاب نمی‌کند.
علاوه بر این، یزد از کمبودهای دیگری نیز رنج می‌برد. تا چندی پیش مشکل حمل و نقل و نبود خطوط پروازی مناسب یکی از مشکلات زیرساختی در صنعت گردشگری یزد بود و در بهمن ماه سال گذشته، شرکت هواپیمایی ویژه یزد راه‌اندازی شد اما ظاهراً این امر نیز نتوانست حداقل در کوتاه مدت، کمکی به توسعه گردشگری یزد کند زیرا آمار گردشگران نوروزی یزد حتی به ۶۰۰ هزار نفر نیز نرسید.
یزد از کمبود تفریحگاه رنج می‌برد
یکی دیگر از چالش‌های گردشگری یزد، نبود تفریحگاه یا تفرجگاه مناسب است و این امر سبب شده که همه راه‌های گردشگری یزد تقریباً به بافت تاریخی ختم شود و گردشگرانی که به یزد سفر می‌کنند، بعد از بافت تاریخی تقریباً دیگر مکانی را برای سیر و گشت نمی‌شناسند.
سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی در این زمینه نیز تاکنون به نتیجه مناسبی نرسیده به عنوان نمونه چند سال پیش در بالادست روستای «منشاد»، یک مجموعه بزرگ تفریحی در حال احداث بود اما خبری از به پایان رسیدن آن در دست نیست و گویا سرمایه‌گذار کار خود را نیمه‌کاره رها کرده است.
همه اینها در حالی اتفاق افتاده که حمایت از سرمایه گذاری بخش گردشگری، به عنوان یک اولویت از سوی استاندار یزد مطرح شده است.
استاندار یزد: زیر پای سرمایه گذاران گردشگری فرش قرمز پهن می‌کنیم
مهران فاطمی در این زمینه به خبرنگار مهر گفت: بارها اعلام کرده‌ایم که زیر پای سرمایه‌گذاران بخش گردشگری فرش قرمز پهن می‌کنیم و با تمام توان آماده حل مشکلات این بخش هستیم.
وی عنوان کرد: به عنوان استاندار و رئیس شورای حل اختلاف دستگاه‌های دولتی استان یزد، مشکلات بین دستگاهی که برای سرمایه گذاران ایجاد مشکل کرده است را رفع خواهیم کرد.
فاطمی تصریح کرد: به عنوان نماینده دولت در استان یزد به پروژه‌های سرمایه گذاری در حوزه گردشگری که متوقف شده است، شخصاً ورود می‌کنم و همه دستگاه‌های استان نیز موظف به رسیدگی به امور سرمایه گذاران در این حوزه هستند.
معرفی نادرست حلقه مفقوده صنعت گردشگری یزد
آنچه در این فرآیند قابل توجه است، این است که هم سرمایه‌گذاران تمایل به سرمایه‌گذاری در طرح‌های گردشگری دارند و هم عزم مسئولان استان برای حمایت از آنها جزم است اما به نظر می‌رسد حلقه مفقوده‌ای که این سرمایه‌گذاری‌ها را به سرانجام نمی‌رساند تا یزد را به جایگاه واقعی شهر جهانی برساند، معرفی درست و کامل این شهر نه تنها در سطح کشور بلکه در سایر کشورهای دنیاست.
اگر یزد جهانی است، معرفی آن نیز باید در حد و اندازه‌های جهانی باشد در حالی که به نظر می‌رسد این معرفی در حال حاضر تنها توسط فیلم‌ها و تصاویر چند توریستی که به یزد سفر کرده‌اند انجام می‌شود که این گستره زیادی را شامل نمی‌شود و لازم است سفارتخانه‌ها و رایزنان فرهنگی در این حوزه ورود کنند.