مسائل مدیریتی و قانونی؛ چالشی در مسیر توانمندسازی شورا‌ها

مشکلات در حوزه مدیریت شهری نتیجه تعارضات قانونی است که باید این قوانین مورد بازبینی قرار گیرند. باشگاه خبرنگاران جوان یزد - در سطح شهر یزد وقتی از مردم در خصوص مشکلات شهر سوال می‌شود برخی از مسائل جزئی مانند آسفالت‌های نامناسب خیابان صحبت می‌کنند و بعضی دیگر مسائل کلان شهری مثل ناهماهنگی در اجرای پروژه‌های شهری را بیان می‌کنند، تعدادی نیز حیطه اختیارات شورا را در نظر نگرفته و مسائل فرامنطقه‌ای مثل آلودگی هوا و آب را از شورای شهر درخواست می‌نمایند. باشگاه خبرنگاران جوان یزدباشگاه خبرنگاران جوانهرچند شورای شهر اختیارات مشخصی دارد و این اختیارات با مشکلات قانونی و تعارضاتی همراه است که حیطه وظایف شورا را محدود می‌کند، اما شورا حتی در موارد بسیار کلان نیز می‌تواند به عنوان مطالبه‌گر فعالیت کند و زبان مشکلات مردم شهر یزد باشد. مشکلات قانونیاز این رو نقطه نظرات تعدادی از مسئولان شهری و استانی را جویا شدیم تا با جایگاه شورای شهر در تصمیمات شهری آشنا شویم. تمرکز شورا باید بر وظایف اصلی باشدمهران فاطمی استاندار یزد، شورا‌ها را پارلمان‌های محلی می‌داند که قوانین، اختیارات و وظایفی برای آن‌ها تعیین شده که در این چارچوب فعالیت می‌کنند. او می‌گوید: شورا‌ها در توسعه محلی و استانی موثر هستند، اما عدول از این وظایف و تمرکز بر روی مسائل غیرقانونی، جایگاه شورا را تضعیف می‌کند و از وظایف اصلی باز می‌دارد. به گفته استاندار یزد، جایگاه شورا باید تقویت شود تا در کنار‌ آن ظرفیت‌های قانونی نیز نمایان شود. در واقع مسائل حاشیه‌ای و عدول از موارد قانونی به شورای حل اختلاف کشیده نشود و از این توان قانونی به نفع مردم و حل مشکلات مناطق مختلف استان استفاده شود. شورا‌ها بیانگر نظام برنامه ریزی از پایین به بالا هستندمحمد یارمند مدیرکل دفتر امورشهری و شورا‌های استانداری یزد می‌گوید: حدود هزار و ۴۰۰ نفر از مردم استان جزء شورا‌های اسلامی روستا، شهر و استان هستند و ۳۹۲ روستا نیز دارای شورای اسلامی هستند. همچنین ۲۳ شورای بخش، ۲۴ شورای شهر، ۱۱ شورای شهرستان ویک شورای استان داریم. مدیرکل دفتر امور شهری و شورا‌های استانداری یزد گفت: قبل از انتخابات شورا‌های اسلامی، نظام برنامه ریزی در کشور یک نظام متمرکز از بالا به پایین بود در حالی‌که مجمع‌های محلی از شورا‌های اسلامی روستا که کوچک‌ترین واحد تقسیمات سیاسی در کشور هستند تا شورای عالی استان‌ها که بزرگترین آن است را در برمی‌گیرد. انتخابات شورا‌های اسلامییارمند بازنگری در قانون جامع مدیریت شهری را ضروری دانسته و می‌گوید: شورا‌های شهر جایگاهی فرا دستی دارند و در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شهر به خصوص مشارکت پذیری مردم در انجام پروژه‌های شهری می‌توانند نقش ویژه‌ای داشته باشند. داشتن برنامه نیاز اصلی شهرداری‌هامدیرکل دفتر امور شهری و شورا‌های استانداری، شهر را یک موجود زنده می داند که هر لحظه نیاز متفاوتی دارد. یارمند گفت: اولین وظیفه شورا‌ها انتخاب شهردار و اولین وظیفه شهردار داشتن یک برنامه مشخص است و یکی از دلایل عمده مشکلات در شهرداری‌ها، نبود برنامه است. او گفت: اگر در شورای اسلامی تخطی یا انحرافی از مسئولیت‌های مصوب وجود داشته باشد، باید به همت فرماندار به هیئت حل اختلاف ارجاع داده شود تا به منظور انحلال شورا اقدام شود. مدیرکل دفتر امور شهری و شورا‌های استانداری می‌گوید: تخلفات عمده در شورا شامل غیبت در جلسات شورا، دخالت در عزل و نصب‌ها، مسئولیت اجرایی پذیرفتن، انجام معامله با شهرداری‌ها و بحث سکونت اعضای شورا و در نهایت دخالت برخی اعضای شورا در مسائل مالکیتی و اراضی مردم است. خلاء‌های قانونی معضل شوراهاستغلامحسین دشتی رئیس شورای اسلامی شهر یزد، روند اجرایی مصوبات شورا را دارای خلاء‌های قانونی می‌داند که از طریق گفت و گو حل شدنی است. او می‌گوید: بزرگ‌ترین آرمان مد نظر اعضاء شورا، جایگزینی شهروندی به جای شهرنشینی است، شهرنشینی زندگی در شهر بدون تعلق خاطر به شهر و خدماتی است که ارائه می‌شود در حالی که شهروندی یعنی شهر را خانه خود دانستن که بستر مناسب آن در شهر یزد فراهم است. به گفته او خلاء‌های قانونی غیرمستقیم بر عملکرد شورا اثر می‌گذارد که بودجه، عوارض و بهای خدمات در شورا از مباحث مهم محسوب می‌شود. رئیس شورای اسلامی شهر یزد گفت: در حال حاضر شورا محاسبه عوارض را انجام می‌دهد. در برخی موارد با افزایش دریافت‌ها موافقت نشد، اما بحث در مورد مشاغل پردرآمد جداست. البته ضروری است مشاغلی که در کرونا آسیب دیده اند را مد نظر داشته باشیم. به گفته دشتی برای تعیین عوارض بهای خدمات، باید فرمول‌های علمی اساس کار قرار گیرد و برای اصلاح بودجه به سمت نیاز سنجی حرکت شود و برنامه ریزی متناسب با نیاز‌های مردم و محله صورت گیرد که زمان بر و نیاز به فرهنگ سازی دارد. او می‌گوید: باید از نخبگان و بزرگان محلات برای بررسی و اولویت بندی نیاز‌ها کمک گرفته شود تا به نیاز‌های واقعی محله نزدیکتر باشد. مدیریت جامع نیاز شهر استدشتی گفت: یکی از مولفه‌های مهم تحول آفرینی شورای شهر ششم رسیدن به مدیریت جامع شهری است و نبود هماهنگی، پروژه‌ها را طولانی‌تر می‌کند. مدیریت جامع شهریبه گفته او برای رفع این مشکل باید جلسات ماهیانه چهار جانبه شورای شهر، استانداری، نمایندگان مجلس و فرمانداری و در مواقع ضروری نیز امام جمعه شهر تشکیل شود و مسائل کلان استان بررسی و هماهنگی‌های لازم صورت گیرد. همچنین باید جلسات سه جانبه شهرداری، نماینده شهر یزد و فرمانداری برای اجرای کامل طرح مدیریت جامع شهری تشکیل شود. رئیس شورای شهر یزد گفت: بزرگترین مسئولیت تمام نهاد‌ها و ارگان‌ها، نگهداری از یزد به عنوان میراث جهانی است و یکی از وظایف شورا نگهداری از میراث گذشتگان است که در کنار بنا‌های تاریخی، هوای سالم و آب آشامیدنی نیز از میراث آنان محسوب می‌شود. دشتی می‌گوید: یزد چهارمین استان صنعتی کشور است، اما یکی از راهبرد‌های اصلی استان صنعت پاک است. شورا و شهرداری موظف به تشکیل فضای مناسب زندگی برای مردم هستند و یکی از این ابزار‌های ضروری، آب است که شورای ششم از انتقال آب به استان حمایت می‌کند. او گفت: در صورت مدیریت منابع آب در بخش شرب و کشاورزی، نتیجه مطلوبی حاصل می‌شود. جداسازی آب شرب از دیگر مصارف استان ضروری به نظر می‌رسد. همچنین بازگردانی آب به چرخه نیز حیاتی است. طرح‌های شهری برآمده از نیاز مردم باشددشتی برای اجراپذیر بودن طرح‌های جامع که از مرکز کشور تهیه می‌شود، می‌گوید: باید ساز و کار‌هایی برای تطابق فرمول‌های علمی با واقعیت شهر وجود داشته باشد تا تعارضات شهری از بین برود. او گفت: ضروری است برنامه‌های استراتژیک از مردم آغاز شود و سپس کار کارشناسی بر روی آن صورت گیرد. طرح‌های شهری نباید با خواسته‌های مردم فاصله داشته باشد و باید از نیاز جامعه نشات گرفته شود که به این منظور مدیریت واحد شهری اعمال شده تا از نبود هماهنگی‌ها کاسته شود و فعالیت سازمان‌ها تداخل پیدا نکند، زیرا مشکلات مضاعفی را بر شهر تحمیل می‌کند. به گفته او یکی از ویژگی‌های مدیریت شهری تعارضات منافع و سلیقه‌ها است که کارشناس نقش تعیین کننده دارد و آموزش نیز نقش کلیدی را در این تناقضات ایفاء می‌کند. دشتی گفت: یکی از بازنگری‌های شورای ششم در بحث آسفالت است که اسکن تعدادی از آسفالت‌های سطح شهر انجام شده است. همچنین آب، تغییرات هوا و شدت جریان آن از عومل تخریب کننده آسفالت محسوب می‌شود که باید بر اساس روش نوین این معضل را حل کرد. شهر زنده و پویا نیازمند تحرک و تعامل مردم و مسئولان شهری است و اگر ارتباط مناسب مابین درخواست‌های مردم، کار کارشناسی و نظر قطعی مسئولان ایجاد شود، بسیاری از مشکلات در شهر یزد حل می‌شود. در واقع قانون متناسب با نیاز‌های جامعه و به روز شده می تواند در حل مشکلات شهری کارگشا باشد، اما زمانی که قانون موجب تعارضات گسترده بین سازمان‌ها می‌شود نه تنها مشکلی را حل نکرده بلکه خود معضل جدیدی ایجاد کرده و زمینه ساز تنش بین نهاد‌ها می‌شود. به نظر می رسد مشارکت گسترده مردم در امر مدیریت شهری، قوانین متناسب و تعامل صحیح مسئولان با یکدیگر و مردم، شاه کلید اصلی در رفع معضلات شهری است. گزارش از: ثریا آسایش انتهای پیام/