زندان اسکندر یا مدرسه ضیاییه بنایی با 10 قرن قدمت است که ساختن آن 74 سال طول کشید که اگرچه پدر کار ساخت این مدرسه را شروع کرد، پسران کار او را تمام کردند .
به گزارش خبرنگار فارس از یزد، شهر میراث جهانی یزد نگینی است در قلب کویر ایران، شهری ساخته با خشت و گل و دارای مردمی با صفای دل و روحی پاک و یکرنگ مانند یکدستی رنگ خشت و گل در بافت تاریخیاش، بافتی که وقتی قدم در آن مینهی انگار به اعماق تاریخ سفر کردهای و رازهای بزرگی را برایت روشن میکند.
در قلب این بافت تاریخی و در مجاورت قبه دوازده امام و حسینه قدیم فهادان،گنبدی با ظاهری آجر کاری شده اما ساخته شده با خشت خام و بسیار بلند با نوع معماری خاص نظرت را جلب میکند.
به سمت آنکه می روی مدام با خود فکر میکنی که این خورشید چگونه با این ارتفاع که ۲۰ متر تخمین میزنی در این کویر بی آب ساخته شده است و این سوال بزرگی است که ذهنت را درگیر میکند، به مجاورت گنبد که میایستی در مقابلت چیزی بر سر در ورودی نظرت را جلب خود میکند. زندان اسکندر( مدرسه ضیاییه)، دو ترکیب غیر همگن که ذهنت را به هم میریزد.
زندان و مدرسه ؟ وارد میشوی و بعد از گذر از وردی گچ کاری مرمت شده، به شبستان مدرسه می رسی، مدرسهای که ساخت آن به دستور ضیا الدین حسین رضی در سال ۶۳۱ هجری شروع و در ۷۰۵ هجری با تلاش مجدالدین حسن و شرف الدین علی فرزندانش به پایان می رسد.
یک رنگی و ملات خشت خام و کاهگل و دوری استفاده از هر نوع تزئینات و توجه بیشتر به این نوع ملات در این بنا چیزهایی است که به خوبی نظرت را جلب میکند و تو را به آرامشی خاص می رساند.
داخل گنبدخانه که میشوی خنکای خشت و گل را به خوبی احساس میکنی و ستونهایی بلند که نگاه تو را به نقطه مرکزی زیر گنبد خانه می رساند،سقفی که هنوز اندک تزئینات لاجوردی و طلایی آن نظرت را جلب میکند و محراب ساده و گچ بری شده اش تو را از پرداخت به هرنوع فکر دیگری بجز خداوند دور می دارد و سنگ قبرهای تاریخی نهاده شده در زیر گنبد به همراه درهای گره چینی ساخته شده با چوب چنار وگردو موزه ای ساخته اند بس زیبا.
از این فضای خاص که بیرون می آیی باز در شبستان مرکزی سه ایوان می بینی و بسیاری فضاهای قرینه، طاقچه ها و ایوان ها و مربع بودن حیاط تو را به یاد سبک خاص معماری آذری و زمان اتابکان یزد می اندازد.
نکته بسیار مهم در خصوص این بنا داستانها و افسانه های متفاوتی است که وجود دارد، یکی در خصوص تحصیل حضرت حافظ که در این مدرسه تحصیل میکرده است و شعری که میگویند در وصف یزد گفته است و دیگری در این مورد که قبل از اینکه این بنا مدرسه ساخته شود باقی مانده های بنایی بوره به نام زندان اسکندر که حاکم وقت یزد آنرا تخریب می کند و بنای مدرسه را بر آن می نهد اما اسم قبلیاش میماند.
هر چه که هست یک راز در خود دارد و آن صفا و صمیمت و خلوص نیت سازندگان و یزدیهای زمان اتابکان است .
نکته بسایر مهم که جلا بخش روح هر گردشگری بعد از قدم گذاشتن به این بنای فاخر است فعالیت هنرمندان متفاوت صنایع دستی در حجره های این مدرسه است.
هنرمندانی در رشتههای نساجی سنتی، سفالگری، شیشهسازی، نقرهسازی، مسگری، میناکاری روی فلز، تراش سفال و قلمزنی روی مس هر ورزه میزبان گردشگران هستند، فعالیتی که روح و جان دیگری به این بنای تاریخی داده است.
لذت دیدن این هنرها با نشستن در پایاب مدرسه فرو نشین می شود. مکانی ۱۲ متر زیر زمین که برای برداشتن آب و دسترسی به این مایع حیات بخش ساخته شده بود و دانشجویان باید کوزه به دست ۳۷ پله را به پایین می رفتند تا به مایه حیات دست یابند. بنای این پایاب از خشت خام و با ظاهری آجر کاری شده است که در سال ۱۳۵۹ کاملا مرمت گردیده است . و به شکل امروزی در آمده است .
پایان پیام/ه