یزد، معدنی از حریم و حرمت دردل کویر/ شهری که با صمیمت ساخته شده را بشناسید
شهر جهانی یزد با ساختار معماری همگن و ساخته شده از خشت و گل و ظاهر کاهگلی اش تاریخ را به گونه ای که خود خواسته ساخته و تمرکز ساختار معماری و شهر سازی اش بر نگهداری حریم و حرمت بوده است .
به گزارش خبرنگار فارس از یزد، شهر میراث جهانی یزد، شهر مشهور ایران زمین و در اقصا نقاط جهان شناخته شده است. از تمام کشورهای دور و نزدیک جهان، گردشگران و جهان‌گردان به پهنۀ وسیع ایران زیبا می‌شتابند و شهر تاریخی و باستانی یزد را به عنوان مقصد سفر خود انتخاب می‌کنند.
یزد شهری است که به دور از هر نوع هیاهویی و در سکوت کویر ساخته شده و سرشار از راز و رمزهای شنیدنی و دیدنی است که در این گزارش به بخشی از آنها خواهیم پرداخت.
یزد شهری است که عناصر آب، باد، خاک و آتش در آن به کار افتاده‌اند تا آن ساخته شود و تاریخ ایران و جهان را مزین به وجود خود نماید. شهری که ساختار معماری و ویژگی‌های درونی‌اش و حتی شهر سازی‌اش ، کوچه‌ها و پس کوچه‌هایش نشان هم زیستی و صلح طلبی مردمانش دارد.کوچه هایی که وقتی در آنها قدم می زنی تنها حسی که میگری آرامش است و دوری از غل وغش و شلوغی های دنیای فعلی.
کوچه هایی یک رنگ و ساده و صمیمی همراه مردمی که همیشه ساده زیسته و قناعت پیشه کرده‌اند و با طبیعت خشک کویر بسیار ساده کنار آمده‌اند، در بافت شهری شان کوچه هایی ساخته اند با دیوارهای بلند و عموما تنگ.
کوچه‌هایی که در گرمای تابستان کویر بلندی دیوارهای آنها و سایه‌ای که در یک سمت کوچه ایجاد می کرده است این مردم را از شدت تابش آفتاب و گرما محافظت می‌کرده و در زمستان از سوز سرما می‌کاسته است.
کوچه‌هایی که تنگی آنها بارها و بارها باعث آشتی دو نفر شده است و اصلا به کوچه‌های آشتی کنان معروف شدند، کوچه‌هایی که خانه، مسجد، حمام، بازار، دارالشفا را به هم مرتبط می‌کرده است و یزدی خسته از فعالیت روزانه می‌توانسته از خنکای ساباطهایش استفاده کند و جانی بگیرد و عموما از آب سقاخانه‌های سنگی زیر ساباطها جرعه‌ای بنوشد و جانی تازه کند.
ساباط ها یا همان راهروها و کوچه‌های مسقف در گذرهای یزد زیاد دیده می‌شود، این ساباطها که عموما با هزینه‌های شخصی و یا اشتراکی چندین همسایه ساخته میشده خیرات و مبراتی بوده‌اند برای نشان دادن هم نوع دوستی.
این ساباطها تفکر خلاقانه‌ای بوده‌اند که مردم این دیار کویری را در فصل گرم و سرد سال از گرما و سرما محافظت می کرده‌اند و سرشار از صفا و صمیمتی که باعث ایجاد سکوها و یا تقاها جلو درهای ورودی خانه‌ها میشده تا پیران و سالمندان و یا دستفروشان و کودکان بتوانند لحظه‌ای بر آن بنشینند و یا دو همسایه در روبروی یکدیگر اختلاط گنند و گپی بزنند و یا ساقی که آب می آورده دیگر خم نشود و کوزه ها را روی همین سکوها پر نماید.
دیوارهای بلند و کاهگلی یزد هیچ نشانی از میزان وضعیت مالی مالک بنا را نشان نمی داده و هیچ فخری فروخته نمی‌شده است و همیشه اعتقاد به زیبایی دورن بوده است.
به همین دلیل هم است که در معماری یزد فقط از ملات کاهگل برای تزئینات بیرون بنا استفاده می شده و خارج ساختمان عموما کمتر تزئیناتی داشته است و هرچه بوده اعم از گچ بری وکاشی کاری و گره سازی و حوض و باغچه و تالار و ایوان و ...در دورن بنا منتقل میشده است .
چون یزدی همیشه از غل و غش دنیا به دور بوده و عابدانه زندگی می‌کرده است، آری کوچه‌های باریک و بلند. گنبدها، مناره‌ها، مساجد، حمام‌ها، نشیمن گاها، ساباطها و هرچه که در معماری این شهر ساخته شده با دلیل و منطق خاص خود بوده وتمامی آنها مهمترین دلیل ساختشان هم نوع دوستی یزدیها و صفا و صمیمیت درونی آنها بوده است.
صفا و صمیمتی که هیچگاه حریم و حرمت را زیر پا نمی‌گذاشته و حتی ساختار شهر سازی‌اش هم به گونه ای بوده است که از گذر و کوچه به هیچ عنوان داخل حیاط و ساختمان را هیچ عابری نمی‌توانسته ببیند مگر اینکه با اجازه مالک وارد ساختمان شود.
پایان پیام/ه