اجتماع بزرگ هیئت‌های عزاداری در ابرکوه/ نوای حسین، حسین اباالفضل(ع) طنین انداز شد

اجتماع بزرگ هیئت‌های عزاداری ابرکوه در هشتمین روز از ماه محرم برگزار شد. اجتماع بزرگ هیئت‌های عزاداری شهرستان ابرکوه که از آن به عنوان بزرگترین هیئت زنجیرزنی کشور یاد می‌شود، همزمان با هشتم ماه محرم از سه راه سرو تا چهارراه جانبازان این شهر برگزار شد. هیئت‌های عزاداریچندین هزار عزادار در این مراسم در قالب هیئت‌های زنجیرزنی و سینه زنی حضور یافته و در رثای سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) به سوگواری پرداختند. اباعبدالله الحسین (ع)جمعی از ذاکران و مداحان خاندان عصمت و طهارت (ع) پس از برگزاری مراسم زنجیرزنی و سینه زنی به ذکر مصیب پرداخته و عزاداران در رثای حضرت اباعبدالله الحسین (ع)، مظلومیت خاندان اهل بیت (ع) و سایر شهدای کربلا اشک ریختند. آئین زنجیرزنی ابرکوه با شماره ۱۱۱۳، در فهرست آثار معنوی ایران به ثبت رسیده است. آئین زنجیرزنی ابرکوهبر اساس اسناد و شواهد تاریخی، مرحوم آیت‌الله آقا میرزا عبدالغنی موسوی رجایی در سال ۱۳۰۴ هجری قمری وارد ابرکوه شد و در کنار اقدامات بسیار ارزشمندی که در تربیت عالمان دینی انجام داد، در حدود یکصد و سی سال قبل یعنی در اواخر عهد ناصرالدین‌شاه قاجار هیئت عزاداری زنجیرزنی ابرکوه را در قالبی کاملاً هنری، بدیع و نوآورانه، تأسیس کرد. علاوه بر نقل‌قول بزرگان شهر و تحلیل‌های تاریخی سندی ارزشمند از دست خط مرحوم میرزا عبدالغنی که نزد مرحوم آقا سید حسام رجایی (نوه پسری میرزا عبدالغنی) بوده مؤید راه‌اندازی هیئت در ابرکوه توسط وی است. در دست خط آمده که به یاری خداوند و برای اولین بار در سال ۱۳۰۷ هیئتی از عزاداران از سمت دربقعله به منزل وی آمده است. اما علاوه بر قدمت عزاداری، نکته‌ای که بسیار حائز اهمیت است شیوه زنجیرزنی و نوای موسیقی محرم ابرکوه است که به دلیل منحصربه‌فرد بودن در سراسر جهان، این دو سنت را در کنار شدّه گردانی و جوش دور، در سال ۱۳۹۲ به فهرست ملی آثار ناملموس میراث فرهنگی اضافه کرده است. اما زنجیرزنی در ابرکوه که معروف به «زنجیرزنی جفتی» است، شاخصه‌هایی دارد که آن را از سایر مناطق متمایز می‌کند. هیئت عزاداری در ابرکوه شامل دو بخش زنجیرزنی و سینه‌زنی است که زنجیرزنان، جلودار هیئت بوده‌اند. زنجیرزنی و سینه‌زنینوای موسیقی طبل با آن حزن و اندوه عمیق که در خود نهفته دارد و نوع ویژه زنجیرزنی جفتی که شکوه، وقار، زیبایی، تواضع و خلوص ویژه‌ای را وصف می‌کند، از جمله همان نوآوری‌های میرزا عبدالغنی در هیئت عزاداری ابرکوه است که پس از گذشت سال‌های بسیار، همچنان بدون کوچک‌ترین تغییر اجرا می‌شود. زنجیرزنی ابرکوه بدون وجود نوای موسیقی خاص آن شامل صدای طبل، سنج و شیپور، هیچ جلوه خاصی ندارد. اهمیت و جایگاه این موسیقی تا جایی است که زنجیرزنی بدون آن ناقص بوده و زنجیرزنان بدون شنیدن این نوا قادر به زنجیر زدن نبوده و حرکات هماهنگ و یکسان آنان کاملاً درهم ریخته و مختل می‌شود. امروزه با توجه به افزایش بیشمار جمعیت زنجیرزنان در هیئت‌های هر محله و برای ایجاد هماهنگی بیشتر عبارت «حسین، حسین، اباالفضل» توسط زنجیرزنان با صدای بلند فریاد زده می‌شود. به‌طوری‌که بخشی از هیئت «حسین، حسین» را تکرار کرده و بخشی دیگر در پاسخ عبارت «اباالفضل» را به زبان می‌آورند. پوشش خاص زنجیرزنان که در اصلاح عامیانه و قدیمی‌های شهر به «جوش زنان» شهرت داشتند، یکی دیگر از وجوه تمایز زنجیرزنی جفتی ابرکوه با سایر نقاط کشور است. زنجیرزنان برای نشان دادن تواضع، خلوص، ادب و احترام و همچنین به نشان عزای سالار شهیدان و ۷۲ تن از شهدای کربلا، لباس‌های بلند به رنگ مشکی همچون لباس عربی موسوم به «دشداشه» بر تن می‌کنند. استفاده از دو زنجیر در هیئت‌های ابرکوه بر خلاف هیئت‌های سایر مناطق کشور، مرسوم است. نواختن زنجیر‌ها کاملاً با صدای طبل منطبق بوده و کوچک‌ترین اشتباه از سوی طبال‌ها که نوای طبل را تغییر دهد، موجب ایجاد ناهماهنگی در حرکت زنجیرزنان می‌شود. در سال‌های اخیر به دلیل نشان دادن اهمیت، عظمت و معرفی سبک ویژه زنجیرزنی ابرکوه، همه زنجیرزنان شهر با یک اتحاد مثال‌زدنی و تکرار نشدنی، فارغ از هرگونه گرایش، عقیده، سلیقه و تنها به عشق امام حسین (ع) و برای ابراز اراده و تواضع به ساحت مقدس خاندان عصمت و طهارت و شهدای کربلا، با اجتماع خود یک حماسه حسینی بی‌نظیر را خلق می‌کنند. هزاران عزادار در روز هشتم محرم که به نام روز ابرکوه نام‌گذاری شده است، آیین عزاداری زنجیرزنی را با زمزمه «حسین، حسین، اباالفضل (ع)» برگزار می‌کنند که این سنت دیرینه دل هر بیننده‌ای را به عشق امام حسین (ع) می‌لرزاند و همه ساله بازدیدکنندگان زیادی را از سراسر ایران و حتی سایر کشور‌ها به ابرکوه می‌کشاند. باشگاه خبرنگاران جوانیزدیزد