اجرای طرح «بازار آب» از آخرین ماه سال در یزد

معاون برنامه‌ریزی شرکت آب منطقه‌ای یزد از آغاز بکار طرح بازار آب در استان از اول اسفندماه سال جاری خبر داد و گفت: بازار آب یک راهکار برای مدیریت عرضه و تقاضا و تأمین آب برای متقاضی از محل بهره‌وری و کاهش اتلاف مصرف بهره‌برداران است.

به گزارش خبرگزاری فارس از یزد، بازار آب در دنیا سابقه‌ای مفصل و طولانی دارد و در کشورهای غربی و شرقی به اشکال مختلف در حال اجراست و در کشورهای شرقی هم این مهم به شکلی متفاوت اجرایی شده است.

نحوه اجرایی شدن طرح بازار آب در کشور استرالیا ماهیت اقلیمی آن و این که بخش قابل توجهی از این کشور مثل استان یزد خشک است، نمونه‌ای قابل توجه بوده و می‌تواند به عنوان الگویی موفق برای استان یزد مد نظر قرار گیرد.

محمدمهدی جوادیان‌زاده، مدیرعامل آب منطقه‌ای یزد در این باره با خبرنگار فارس گفت‌وگو کرد و با بیان این‌که بازار آب در حقیقت فرآیندی موقتی و مدت‌دار برای فروش آب به دیگر بخش‌های توسعه‌ای استان و کشور است، اظهار کرد: در این فرآیند کسانی که پروانه قانونی بهره‌وری از سفره‌های زیرزمینی را دارند می‌توانند حداکثر تا میزان ۱۰ درصد مازاد سهمیه منابع آبی خود را در یک سال و یک دوره آبی به فروش برسانند.

وی با بیان این‌که گواهینامه فروش آب در بازار آب فقط برای بازه زمانی یک ساله صادر خواهد شد، افزود:‌ در این فرآیند کیفیت آب مورد فروش مد نظر قرار می‌گیرد و انجام مبادله در یک دشت مجاز است.

جوادیان‌زاده در خصوص نحوه مبادله آب در بازار آب گفت:‌ مبادله به صورت شارژ کنتور انجام می‌شود، یعنی به صورت فیزیکی هیچ لوله‌کشی و بارگیری آب در تانکر انجام نمی‌شود.

مدیرعامل آب منطقه‌ای یزد تصریح کرد:‌ طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده قرار است ۱۰ درصد از ۱۰ درصد آب مورد مبادله به عنوان حق آبه پایین دست در نظر گرفته می‌شود و سهم آبخوان‌هاست.

وی در بخش دیگری از سخنان خود،‌ افزایش تاب‌آوری در بحث اقدامات حفاظتی و پایداری آبخوان‌ها را از جمله مزیت‌های بازار دانست و بیان کرد:‌ وقتی ارزش آب به صورت واقعی مد نظر قرار گرفته شود منجر به افزایش بهره‌وری در حوزه‌های مختلف کشاورزی و صنعتی می‌شود.

مدیرعامل آب منطقه‌ای یزد، با بیان این‌که جابجایی آب بین چاه‌های کشاورزی از جمله دغدغه‌های جدی حوزه آبی و کشاورزی استان یزد، تصریح کرد:‌ در مناطقی مثل ابرکوه، خاتم و مروست اراضی کشاورزی مرغوب بدون چاه آب وجود دارد و در کنار آن نیز  برخی در همین شهرستان‌هاست که اراضی مناسبی برای کشاورزی ندارند ولی چاه آب مناسب دارد.

جوادیان‌زاده، بازار آب را راه حل مناسبی برای جابجایی آب بین مزارع کشاورزی عنوان کرد و افزود:‌ این مهم نقش موثری در افزایش بهره وری حوزه کشاورزی نیز ایفا می‌کند.

محمد راست‌رو، معاون برنامه ریزی شرکت آب منطقه ای یزد در گفت‌وگو با خبرنگار فارس از یزد ضمن اعلام این خبر، اظهار کرد: «بازار آب» فرایندی است که از طریق آن دارندگان مجوز بهره‌برداری از منابع آب، حقوق خود را به‌صورت موقت با یکدیگر و یا با متقاضیان جدید به منظور هدایت فعالیت‌ها به سمت ارزش بالاتر، مبادله می‌کنند.

وی افزود: طرح نامبرده تلاش دارد به بهره‌برداران کمک کند تا ارزش اقتصادی و بهره‌وری بیشتری را از حجم آب مازاد که در اختیار آنان است، کسب کنند. لذا بهره‌برداران حداکثر به میزان ۱۰ درصد از پروانه مجاز بهره‌برداری خود از منابع آب را می‌توانند در بازار آب به متقاضیان عرضه کنند.

راست‌رو با بیان این‌که دشت یزد – اردکان به عنوان یکی از سه پایلوت بازار آب کشور معرفی شد، اذعان کرد: تنها بهره‌بردارانی که احراز هویت شده باشند امکان فعالیت و عرضه منابع آبی خود به متقاضیان از طریق این بازار را دارند.

این مسئول خاطرنشان کرد: در حال حاضر میزان مصرف کنونی آب زیرزمینی در بخش کشاورزی استان سالانه حدود ۷۰۸ میلیون مترمکعب و در بخش صنعت ۵۵ میلیون مترمکعب است. لذا در این بازار کاهش فعالیت‌های کشاورزی به دلیل حجم بالای مصرف آن مورد انتظار نیست، بلکه مصرف بهینه با استفاده از روش‌های نوین آبیاری، تغییر نوع کشت و ... بر اساس سند سازگاری با کم‌آبی دنبال شده و با تبادل موقت حجم آب مازاد در بازار آب، میزان بهره‌وری در این بخش ارتقاء می‌یابد.

راست‌رو خاطرنشان: پیش‌بینی اولیه از حجم عرضه و تقاضا در بازار آب را برای سال اول به میزان هشت میلیون مترمکعب عنوان کرد و گفت: این بازار در سه فاز اجرایی خواهد شد که در فاز نخست شاهد مبادله آب زیرزمینی به‌صورت تبادل شارژ سالانه بین چاه‌ها، در فاز دوم مبادله آب انتقالی دریا و پساب تصفیه‌خانه فاضلاب به‌صورت فیزیکی و بلندمدت و در گام سوم نیز خریدوفروش چاه‎ها بر حسب مواد ۲۷ و ۲۸ قانون خواهیم بود.

معاون برنامه‌ریزی شرکت آب منطقه‌ای یزد تصریح کرد: تلاش داریم که از طریق بازار آب و سایر اقدامات مربوط به افزایش بهره‌وری آب، امید را در صنعتگران، کشاورزان و عموم مردم کشورمان بالا برده و با استفاده بهینه از منابع آب موجود، آن‌ها را به آینده درخشان‌تری نوید دهیم.

با توجه به موارد مطرح شده تقویت نگاه جدید برای مدیریت و مصرف آب لازمه تأمین آب پایدار در استان یزد و کشور است که این عامل در گرو مردمی سازی است،‌ چرا چون زمانی می‌توان برای تعادل بخشی بازار در حوزه های مختلف گام موثر برداشت که خریدار و فروشنده بدون واسطه نسبت به مبادله اقدام کنند و در واقع مدیریت و تعادل بخشی توسط خود مردم برای مردم در بازار انجام شود.

پایان پیام/ف