قصه آب در فلات مرکزی ایران+ فیلم
استان یزد در شرایط نرمال بارش نیز تنها ۳۸ درصد متوسط بارندگی کشور را در اختیار دارد و این در حالی است که معمولاً بارش‌ها در این استان کمتر از نرمال است و می طلبد امروزه با الگو گرفتن شیوه همیزیستی با طبیعت از قطره قطره آب موجود استفاده شود.
به گزارش خبرگزاری فارس از یزد، هم‌اکنون در بسیاری از کشورهای دنیا استفاده از آب‌های نامتعارف مانند آب دریا و پساب در دستور کار قرار گرفته و در حال حاضر با اجرای بخشی از شبکه فاضلاب، ۳۰ درصد پساب شهر یزد جمع‌آوری می‌شود که در راستای استفاده بهینه از این پساب، طرحهای مختلفی از سوی آب منطقه‌ای یزد و بعضاً با همکاری برخی بخشهای دیگر در دست اقدام است که یکی از این طرح‌ها نیز اجرای خط سبز آب‌رسان صنایع است.
محمد مهدی جوادیان زاده در این باره به خبرنگار فارس اظهار کرد: با توجه به نیاز آبی استان و زیرساخت های ایجاد شده امیدواریم در افق اجرای کامل این طرح که حدود سه ماه آتی انجام می شود، چهار شهرک صنعتی استان تحت پوشش استفاده از پساب قرار گیرد و ضمن تداوم تولید و اشتغال در جهت تأمین پایدار آب شرب باکیفیت در استان گشایش قابل‌توجهی را شاهد باشیم.
وی یکی دیگر از طرحهای این حوزه را انتقال ۱۰۰ لیتر بر ثانیه پساب شهر یزد به معدن سرب و روی مهدی‌آباد به عنوان بزرگترین معدن سرب و روی خاورمیانه ذکر کرد که هم اکنون در مرحله انتقال آزمایشی ۵۰ لیتر پاساب در ثانیه است.
مدیرعامل آب منطقه‌ای یزد به برنامه جداسازی آب مورد نیاز برای آبیاری فضای سبز شهری از شبکه آب شرب نیز اشاره و بیان کرد: در همین راستا ۴۸ انشعاب فضای سبز شهری جمع‌آوری و استفاده از پساب جایگزین آن می‌شود.
جوادیان زاده گفت: هرچند بارش‌های سال جاری استان بیش از حد نرمال بوده ولی در عین حال همچنان با ۲۰۰ میلیون مترمکعب کسری مخازن مواجه هستیم و جهش ۲۵ درصدی مصرف آب شرب در استان که در کرونا رقم خورد به رشد ۵ تا ۸ درصدی مصرف تا قبل از کرونا بازنگشته است لذا تلاش داریم با همکاری مردم در امر صرفه‌جویی، تأمین آب شرب پایدار در استان را برقرار داشته باشیم.
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر در استان یزد ۱۸ طرح آبرسانی در دست اقدام است که به جز طرحهای ملی انتقال آب از خارج حوزه آبی استان، دیگر این طرح‌ها با اعتبار ۱۵۰۰ میلیارد تومان دنبال می‌شود.
مدیرعامل آب منطقه‌ای یزد در ادامه با بیان اینکه طرحهای مدیریت مصرف و طرحهای مدیریت تامین منابع پایدار آبی در دستور کار استان یزد است، اظهار کرد: همه شهرستان‌های استان از طرح آبرسانی از خرسان بهره‌مند خواهند شد.
طرحهای آب انتقالی، راهگشای کمبود آب منابع
وی افزود: طرحهای تامین آب نیز شامل طرحهای بزرگ آبرسانی و مدیریت مصرف آب در خود استان است که آب منطقه‌ای با همکاری آب و فاضلاب، طرح‌هایی را در دست اجرا دارد.
جوادیان‌زاده در خصوص تامین آب انتقالی گفت: در این زمینه، آبرسانی از خرسان در برنامه است که ۱۴۰ میلیون متر مکعب آب شیرین برای مصارف شرب استان یزد اختصاص یافته و همه شهرستان‌ها از این طرح برخودار خواهند شد و گشایش خوبی برای استان یزد رقم می‌خورد.
وی با اشاره به افزایش مصرف آب در فصل گرم سال تصریح کرد: در فصل تابستان به دلیل کمبود منابع آب با افت فشار روبرو می‌شویم که طرحهای آبرسانی راهگشا خواهد بود.
جوادیان زاده از خط دوم انتقال آب از خلیج فارس به عنوان یک ابرطرح یاد کرد و افزود: این طرح به دست رئیس جمهور آغاز و مطالعات آن انجام شده و موضوع تامین منابع مالی بین وزارتخانه مختلف و بین دولت در حال بررسی است و تامین منابع مالی این طرح به چارچوب و دستورالعمل جدیدی نیاز دارد که تاکنون نیز به نتایج خوبی رسیده و پیشرفت خوبی در این حوزه داشته ایم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان یزد گفت: درباره خط دوم انتقال آب از خلیج فارس با توجه به برآورد‌های انجام شده برای توسعه صنعت و کشاورزی پربازده به ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب نیاز داریم و این خط می‌تواند رونق خوبی در استان ایجاد کند و در موضوع صنعت نیز با توجه گران بودن قیمت آب، مدیریت مصرف را به همراه داشته و صنایع به ناچار باید از حداقل آب استفاده کنند و به طبع آن هم آلایندگی صنایع کمتر شود.
اجرای طرحهای گوناگون مدیریت مصرف آب با آگاهی بخشی به مردم
جوادیان زاده در ادامه این برنامه به طرحهای گوناگون مدیریت مصرف آب در استان یزد اشاره کرد و گفت: اجرای طرح تحویل حجمی آب یکی از این طرح‌ها است که در تمام دشت‌های استان، تحویل حجمی و هوشمند آب به کشاورزان انجام می‌شود.
وی از تاوا به عنوان یکی دیگر از طرح‌ها یاد کرد و خاطرنشان ساخت: در این طرح که تا آخر سال قطعی می‌شود، هم تحویل حجمی آب و هم اتاق شیشه‌ای منابع و مصارف را خواهیم داشت و بر این اساس مردم می‌توانند وضعیت آبخوان‌ها و مقدار برداشت از آنها را ببینند.
جوادیان زاده ادامه داد: یکی از موضوعات مهم در بودجه ۱۴۰۲ بند (ع) به بازتخصیص آب صنایع اختصاص دارد که آب کیفی صنایع به دلیل محدودیت‌ها در اختیار آب شرب قرار گیرد و صنایع موجود به منابع غیرمتعارف مثل آب دریا وصل شوند که وجود خط دوم برای صنایع در این زمینه راهگشا خواهد بود.
سامانه پیشگام، پلی برای شناسایی منابع آبی غیرمجاز
وی با اشاره به وجود کارگروه چاه‌های غیرمجاز در یزد افزود: در حوزه صنعت و کشاورزی، به دلیل اینکه منابع غیرمجاز، حجم زیادی آب مصرف کرده و خسارت زیادی به آبخوان می‌زنند باید چاه‌های غیرمجاز سریع پلمب شوند و بر اساس دستورالعمل و ماده ۴۵ توزیع عادلانه آب، خسارت به آبخوان اخذ و به خزانه دولت واریز شود و در قبال آن هم طرحهای حفاظتی از آبخوان صورت می‌گیرد و چاه با حکم دادگاه پر می‌شود.
جوادیان زاده گفت: چاه‌های روستایی غیرمجاز با کارکرد شرب و بهداشت که در حریم قنوات و چاه‌های پروانه دار حفر شده و سبب خشکی چاه‌های پروانه دار شده نیز در اولویت بعدی گشت‌های آب قرار دارند. برای چاه‌های غیرمجازی که در حریم چاه‌های مجاز نیستند هم اقدامات حفاظتی انجام می‌شود.
وی تأکید کرد که از ابتدای سال جاری تاکنون ۱۰۰ چاه غیرمجاز توسط گشت‌ها شناسایی شده و اقدامات لازم انجام گرفته است. سامانه ۳۱۰۷۷ سامانه پیشگام در آب منطقه‌ای نیز در این زمینه پاسخگوی مردم است.
رفع نقاط حادثه خیز رودخانه‌های استان یزد
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای با اشاره به آثار سیل مردادماه سال گذشته در بستر و حریم رودخانه‌ها گفت: تاکنون حدود ۹ قرارداد برای لایروبی رودخانه‌ها بسته شده و ۳۲ کیلومتر رودخانه لایروبی شده تا گذر ایمن آب داشته باشیم. کار مطالعاتی ۹۶ کیلومتر رودخانه استان یزد نیز کار برای مشخص شدن حریم و بستر در حال انجام است.
جوادیان زاده ادامه داد: سند رودخانه یزد اسم دولت صادر شده و در برنامه داریم تا ۴۰۰ نقطه حادثه خیز رودخانه‌ای مشکلات آن را رفع کنیم که دستگاه‌ها باید همت کرده و برای رفع این نقاط اقدام کنند.
۴۷ کیلومتر مسیر خط اول تا چهار ماه آینده آماده است
حسین غفوری مدیر اجرای خط دوم انتقال آب از خلیج فارس به یزد نیز در این باره، خاطرنشان کرد: خط اول انتقال آب به استان تا فولاد اردکان اجرایی شده و آب تا آنجا در حال انتقال است. خط دوم طرح نیز از بندرعباس تا یزد به طول ۷۱۰ کیلومتر بوده که قطر لوله در یزد و بخشی از کرمان هزار و ۶۰۰ و بخشی از لوله‌ها ۲ هزار است.
وی افزود: قطر لوله یزد هزار و ۶۰۰ با ظرفیت ۱۴۰ میلیون متر مکعب در سال است و آب انتقالی از خلیج فارس جمعا ۲۰۰ میلیون مترمکعب در سال ظرفیت آب انتقالی از خیلج فارس به استان یزد است. سه هزار و ۵۰۰ ایستگاه پمپاژ در طول مسیر برنامه‌ریزی شده است.
غفوری گفت: خط اول به سمت اردکان کشیده شده و در نزدیک یزد مقابل فهرج در نزدیک کارخانه ذوب و روی برای تامین آب صنایع فهرج، خویدک و حتی بافق و بهاباد می‌توان از ظرفیت آن بهره برد و تاکنون کار‌های خوبی برای تملک آن انجام شده است. پیمانکار در حال اجرای مسیر دسترسی است و ۴۷ کیلومتر مسیر تا چهار ماه آینده آماده است و امیدواریم بتوانیم آب را از این محل به شهر یزد منتقل کنیم.
«جواد محجوبی» معاون طرح و توسعه آب منطقه‌ای یزد نیز به خبرنگار فارس اظهار کرد: طرح خط سبز آب‌رسان صنایع یزد از مصوبات سند سازگاری با کم‌آبی در استان است که در قانون بودجه ۱۴۰۲ و تحت عنوان بازتخصیص صنایع ۴۰ میلیارد تومان اعتبار برای آن اختصاص یافته که تاکنون ۲۰ میلیارد تومان آن به استان پرداخت شده است.
وی با بیان این که این طرح در قبال تحویل پساب به صنایع، آب غیرمتعارف و کیفیی مصرفی آنها را برای ارتقای کیفیت آب شرب استان تحویل می‌گیرد، گفت: پایداری آب شرب استان، کاهش برداشت از سفره‌های آب زیرزمینی از سوی صنایع و تخلیه آب دریاچه پساب شهر و تبعات ناشی از آن برای مردم ساکن در مناطق مجاور از مزایای اجرای این طرح خواهد بود.
محجوبی از آغاز عملیات اجرایی این طرح از نیمه دوم سال ۱۴۰۱ ، گفت: طرح مذکور شامل اجرای خط انتقال ۲۱.۵ کیلومتری از محل مخزن پنج هزار مترمکعبی کوثر تا نزدیکی نیروگاه سیکل ترکیبی یزد به صورت ثقلی و ساخت مخزن دو هزار مترمکعبی در انتهای خط انتقال است که هم اکنون ۴۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و امیدواریم تا اواخر مهرماه به طور کامل این طرح آماده بهره برداری شود.
وی هزینه اجرای طرح را در مجموع حدود ۱۰۰ میلیارد تومان با سرمایه‌گذاری مشترک بین آب منطقه‌ای یزد و شرکت تولید برق حرارتی منطقه شرق ذکر کرد و گفت: با بهره‌برداری کامل این طرح برای انتقال ۱۵۰ لیتر پساب در ثانیه، علاوه بر مجموعه نیروگاهی این منطقه، شهرک‌های فولاد، جهان‌آباد و حاجی آباد و دیگر صنایع منطقه تحت پوشش استفاده از پساب تصفیه شده برای استفاده از تولید و فضای سبز قرار خواهند گرفت.
این مسئول در پایان توضیحاتش خاطرنشان کرد: در حال‌حاضر با توجه به اجرای ۳۰ تا ۳۵ درصد شبکه فاضلاب شهر یزد و فعالیت این بخش در مدار، حدود ۳۵۰ لیتر در ثانیه ورودی تصفیه‌خانه شهر یزد است که ۱۲۰ لیتر آن بعد از تصفیه تکمیلی در مخزن پنج هزار مترمکعبی کوثر جمع آوری می‌شود و هم اکنون به صورت فروش موقت در اختیار کارگاه‌ها و معادن شن و ماسه قرار می‌گیرد.
پایان پیام/الف